İlaç Şirketlerinde Büyük Veri Nasıl ve Neden Kullanılıyor?
1. Yeni ilaçlar geliştirirken
2. Klinik araştırmalarda ve hassas tıpta
3. İlaç reaksiyonlarını kontrol etmek için
4. Araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) sırasında
5. Satış ve pazarlama yaparken
Yeni İlaç Geliştirirken
Forbes’un 2013 yılında yaptığı bir araştırmaya göre, dünya genelinde en çok kullanılan ilaçlar içinde çok sayıda patent süresini doldurmuş veya doldurmak üzere olan ilaç çeşidi mevcut. Yeni bir ilacı piyasaya sürmenin maliyetinin de 5 milyar doları aştığı bu dönemde, ilaç firmaları için bu süreçleri hızlandırabilmek çok önemli oluyor. Bu alanda büyük veri, ilaç firmaları için çok kritik bir hal alıyor çünkü patentlerin, bilimsel makalelerin ve klinik deneylerin takibi için kullanılıyor.
İlaç sektörüne baktığımızda, dünya lideri şirketlerin büyük veriden daha hızlı ve etkin yararlanmak için ortak bir çaba içinde olduklarını da söyleyebiliriz. Örneğin AstraZeneca, Bayer, Sanofi, Janssen ve Memorial Sloan Kettering gibi bazı ilaç firmaları "Project Data Sphere" isimli bir projeye imza atarak, hastalığa karşı ortak mücadelede araştırmacılara yardımcı olmak için ellerindeki kanser araştırma verilerini paylaşmayı kabul etti. Projenin ortak veritabanı, yazılım satıcısı SAS tarafından sağlanan analitik teknoloji sayesinde küresel ve çevrimiçi olarak kullanılabiliyor.
Klinik Araştırmalar ve Hassas Tıpta
Klinik deneylerin yürütülmesi hem yüksek maliyetli hem de zaman alıcıdır ve ilaç şirketleri, belirli bir klinik araştırma için doğru ve yeterli hasta prototiplerine sahip olduklarından emin olmak ister. Büyük Veri, planlanan bir kinik deneyde yer almak için uygun hastaların belirlenmesini, uzaktan hasta izlemeyi, daha önceden yapılan deneylerin sonuçlarını incelemeyi ve hatta potansiyel yan etkilerin gerçeğe dönüşmeden önce belirlenmesini sağladığı için hayati rol oynar.
Büyük veri aynı zamanda, hastalıkların teşhis ve tedavisinin hastanın genetik yapısı ve davranış kalıpları gibi verilerin kullanılarak gerçekleştirildiği hassas tıbbın da işini kolaylaştırır. İlaç şirketleri, büyük veriden yararlanarak hastaların genetik yapılarını ve yaşam tarzlarını hesaba katarak onlara özel ilaçlar geliştirebilirler.
İlaçlara Verilen Reaksiyonları Kontrol Ederken
Klinik deneylerde ilaçların ciddi yan etkileri test edilirken de büyük veriden (big data) yararlanılabilinir. İnsanlar ve hayvanlar üstünde yapılan çok sayıdaki ve riskli deneyler yerine, hastaların ilaçlara gösterdikleri reaksiyonları öğrenmek için dünya genelindeki forumlarda ve sosyal medyada veri madenciliği(data mining) yapılabilir.
Ar-Ge Yaparken
İlaç firmalarının büyük veriden en ciddi şekilde verim aldığı alan muhtemelen Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge)'dir. Yukarıdaki maddede bahsettiğimiz gibi, sosyal medya, IoT sensörleri, forumlar ve hasta verileri gibi geçmişe dönük ya da gerçek zamanlı veri kaynaklarından elde edilen büyük hacimli veriler, sektörün Ar-Ge çalışmalarını büyük oranda besler ve hızlandırır.
İlaçların Satış ve Pazarlamasını Yaparken
Satış ve pazarlama departmanları, hangi sektörde olursa olsun her zaman büyük veriden katkı sağlayabilirler. İlaç sektörü de bu duruma bir istisna değil. Pazarlamaya yatırım yapan ilaç şirketleri, sosyal medya, internet kayıtları, elektronik tıbbi kayıtlar gibi farklı veri kaynaklarından çektikleri büyük verileri analiz ederek, rakiplerinden aldığı hizmetten memnun olmayan kullanıcıları ve yeni pazarları bulabilirler. Pazarlama ve satış stratejilerini sağlıklı şekilde belirlemek için de büyük veri analizinden faydalanabilir, hali hazırda yaptıkları çalışmaların sonuçlarını değerlendirebilirler.